Faiz mi daha yüksek kar payı mı?

Özellikle de gerek açıklanan Orta Vadeli Programda gerekse de Meclis’te görüşmeleri süren Torba Yasada, faizsiz finans konusunda önemli düzenlemeler var. Önümüzdeki yazılarımda bunlara değineceğim ama hazır konu gündemde iken vatandaşın merak ettiği, aynı zamanda kafa karışıklığına da neden olan, faiz ve kâr payı konusuna değineyim. Okuyuculardan gelen soru ve yorumlara baktığımda kimileri, bilhassa faize duyarlı kesim, katılım bankalarının dağıttığı kâr payını merak ediyor; kimileri, yine katılım bankalarının kâr payı oranlarının mevduat faizinden düşük olup olmadığı soruyor. Kimileri de, ‘katılım bankaları, faiz kadar kâr payı dağıtıyorlar, bu nasıl olabilir?” diye soruyor.

YANLIŞ BİLİNİYOR
Öncelikle şunu belirteyim; mevduat bankaları, piyasada oluşan faiz oranlarına göre kendi faizlerini belirleyecek esnekliğe sahipler. Katılım bankaları ise işletme amacıyla sermaye ya da birikim kabul ettiklerinden dağıtacakları kâr payını da sermayenin işletilmesinden elde edecekleri kâra göre belirliyorlar. Daha açık şöyle anlatayım; katılım bankalarındaki hesaplara para yatıranlar, banka ile kâr-zarar ortaklığı yapıyor ve banka, elde ettiği kârı, başlangıçta tarafların anlaştıkları kâr paylaşım oranına göre pay ediyor.

Gelelim, faizle kâr payı arasındaki ilişkiye… Katılım bankaları, hesap açarak, para yatıranlara mevduat bankalarından daha az olmayacak bir kâr paylaşım oranını başta belirlemek zorunda. Kabul edersiniz ki, üç ay, 6 ay ya da bir sene sonrasındaki gelişmelere göre önceden dağıtılacak kâr payını tespit etmek çok da kolay değil. Katılım bankası, kendisine yatırılan parayı, yani sermayeyi, işletirken hem müşteriyi memnun edecek bir kâr payı belirlemeli hem de bu kâr payı oranı piyasaya göre yüksek kalmamalı.

FAİZ KADAR KAR PAYI MI?
Peki, dağıtılan kâr payı oranı nedir? İşin aslı, 5 katılım bankası da hesap sahiplerine dağıtacakları kar payı oranlarını her hafta; hem TL hem döviz cinsinden hem de aylık, 3-6 aylık ve yıllık olarak açıklıyor. Aşağıdaki tabloda katılım bankalarının bu hafta başında açıkladıkları aylık kâr payı oranlarını banka banka detaylı bulabilirsiniz. Kâr payı oranları da 100 bin TL, 100 bin dolar, 100 bin Euro için açılan hesaplara göre dağıtılan kar payı oranları. Bu oranlara bakarak katılım bankaları, faiz kadar mı kâr payı dağıtıyor, kâr payı ile mevduat faizi başabaş mı gidiyor; artık kararı siz verin. Mevduat faizini neden yazmadığıma gelirsek, şu an piyasada standart bir faiz oranı yok. Yani şunu demek istiyorum; vatandaş elindeki paranın büyüklüğüne göre her bankadan, farklı faiz alabiliyor. Faizle işi olan da bu rakamı zaten biliyordur.”